Хикмәтле шакмаклар

Икенче көнне Йомшаккай күршедә яшәүче дустын - Алпан Тилпәнне дә, шакмаклары белән уйнарга дип, үзләренә дәшкән. Бу ике аю баласы-Алпан Тилпән белән Йомшаккай, балалар бакчасына гына йөрсәләр дә, әлифбаны белгәннәр. Хәреф таныгач, шакмаклардан сүзләр тезү бер дә авыр булмаган.

«Әни» сүзен язганда берсеннән-берсе матур чәчәкләр рәсеме күренсә, «әти» сүзендә җәйге урман барлыкка килә икән, ди. Ике дус - Йомшаккай белән Алпан Тилпән, үзләренең укый белүлә­ренә шатланып, «апа», «абый», «мәктәп», «дуслык» сүзләрен дә тезеп, рәсемнәрнең дә төрледән-төрлесен караганнар.

Ләкин берничә көннән Йомшаккайның гаҗәеп шакмаклары юкка чыкмасынмы!

Йә, «Кайсы алды икән ул шакмакларны сораусыз?» - дип уйлыйсызмы? Билгеле инде-Алпан Тилпән! Аның үзенең генә шакмаклардан сүзләр тезәсе, анда ясалган рәсемнәрне дә үзе теләгәнчә озаклап карыйсы килгән. Алпан Тилпән, бер керүендә, Йомшаккайның шакмакларын кая куюын карап торган.

-Тамагым кипте, су эчәсем килә, су кертеп бир әле,-дип, дустының бүлмәдән чыгуын гына көткән дә шакмакларны тиз генә куен кесәсенә яшергән, ди.

Алуын алган да, өенә кайткач, бер генә сүз дә җыя ал­маган. Бераздан исенә төшкән төшүен... Алар бит Йомшаккай белән кирәкле хәрефләрне аерым кәгазьдән карап кына тап­каннар иде. Шуңа күрә дә сүзләр ясар өчен нинди шакмаклар кирәклеген һич белермен димә!.. Ә Алпан Тилпән аны алырга оныткан.

Инде нишләргә? Дустының шакмакларын сораусыз алганын белсә, әнисе, һичшиксез, ачуланачак!

Бервакыт шулай, балалар бакчасыннан кемнеңдер уенчыгын алып кайткач, әнисе:

-Сораусыз беркайчан берни аласы булма! -дип, үзен ярыйсы гына орышкан да иде әле. Рөхсәтсез алуның бик тә, бик тә начар икәнлеген аңлатып:

- Бүтән мондый начарлык эшләмәм, дип, тәрбиячегездән дә, группагыздагы калган аю балаларыннан да гафу үтен! -дип, теге уенчыкны икенче көнне үк илтеп бирергә кушкан иде.

Ә хәзер шакмакларны дустыннан сораусыз алуы турында Алпан Тилпән әнисенә ничек әйтсен?.. Нишләргә соң?

...Алпан Тилпән уйлаган-уйлаган да, шакмакларны кире кертергә булган. Әйе, бәлки, моннан ары дустының аның белән уйныйсы да килмәс... Әмма ни булса - шул булыр!

-  Йомшаккай, синең алда гаебем бик зур! Шакмакларың белән үземнең генә уйнап карыйсым килгән иде. һәм, бераз уйнагач та, мин аларны сиңа, һичшиксез, кире бирәчәк идем... Булдыра алсаң, гафу ит, зинһар! -дип, Алпан Тилпән куенындагы шакмакларны Йомшаккайга сузган.

Ә Йомшаккай:

- И дускаем, ник сорап кына алмадың? Мин аларны сиңа болай да берсүзсез биргән булыр идем лә! Ә мин, алар югалгач, шундый да борчылдым. Табылулары нинди бәхет!-дип, шакмакларын кулына алуга елмаеп ук җибәргән! Әле җитмәсә:

- Бүген ял көне. Әйдә, бергәләп уйныйк! -дип, Алпан Тилпәнне үз бүлмәсенә чакырган.

Менә ичмасам чын дус! Бу ике аю баласы - Йомшаккай белән Алпан Тилпән ул көнне, берсеннән-берсе матур рәсемнәргә соклана-соклана, шакмаклардан сүзләр тезеп, бик озак уйнаган­нар, ди.

-  Беләсеңме, иртәгә без боларны балалар бакчасына да алып барырбыз, яме! Андагы дусларыбыз белән дә рәхәтләнеп уйнарбыз!

Менә бит дусты нинди аның! Алпан Тилпәнне хәтта ачу­ланмады да. Әле, бергә уйнарга дип, аны бүлмәсенә үк дәште. Әнә бу гаҗәеп шакмакларын да, калган аю балалары да уйнасын өчен, бакчага да алып барырбыз, ди. Ә ул? Алпан Тилпән, кылган начарлыгын исенә төшереп, оятыннан кызарган. Гаебеңне тану - үзе батырлык, ә инде кылган начарлыгыңнан арыну - тәрбиялелек билгесе! Дөрес әйтәмме, балалар?

Борын-борын заманда яшәгән, ди, бер хатын. Аның акыллы һәм юмарт кызы булган... Тулырак: http://chelny-rt.ru/news/kiyat-yazabyz/izgelekk-izgelek-beln