29нчы гимназия укучылары Нәбиев Салават белән Валкаев Әмир чаңгы спорты буенча  мастерлыкка кандидат Ярулин Радик абыйлары белән аралашып, аңа үзләрен кызыксындырган сорауларны бирделәр.

- Радик абый, профессиональ чаңгычы нинди сыйфатларга ия булырга тиеш?

- Иң беренче чиратта, ул бик яхшы физик сәламәтлеккә ия булырга тиеш, максатчанлык, кыенлыкларны җиңеп чыга белү, шул ук вакытта тәнкыйтне тыныч кабул итү дә бик мөһим.

Сәламәтлекне ныгыта торган бик күп төрле күнегүләр бар: йөгерү, йөзү һәм велосипед спорты белән шөгыльләнү һ.б.. Көчне арттыра торган күнегүләргә - аяк-кулларның әйләнә-тирә хәрәкәтләре, канатка менү, гер күтәрүгә дә зур игътибар бирергә киңәш итәм.

- Ә чаңгы спорты нинди төрләргә бүленә?

Чаңгы спорты 4 төргә бүленә:

1) Тау чаңгысы - мондый спортчы, каршылыкларны җиңеп, төрле катлаулылыктагы таулардан төшә;

2) Су чаңгылары - монда спортчы, махсус су чаңгылары кулланып, су транспорты ярдәмендә су өслеге буйлап хәрәкәт итә;

3) Чаңгы фристайлы - ярышларны оештыручылар уйлап тапкан катлаулы сикерүләр;

4) Чаңгы спорты - биредә спортчы чаңгы трассасында каршылыкларын кичә яки аларсыз гына йөри.

- Ә чын чаңгычының экипировкасы нәрсәләрдән тора?

- Чаңгычы өчен төп кирәк әйберләр - чаңгы, ныгытмалар, таяклар, ботинкалар, перчаткалар һәм чаңгы костюмы керә.

Чаңгы комплектын сайлау шактый кыен булып тоелырга мөмкин. Әмма шуу стильләре белән танышсаң, бу эш җиңеләя.

Чаңгыда йөгерү өчен өч техника бар: конек, классик һәм катнаш. Һәр стиль өчен чаңгының тиешле тибын кулланалар, шуңа күрә беренче йөгерү комплектын сатып алу алдыннан сез нинди стиль белән шуачагыгызны аңларга тиеш.

Классик техникада чаңгылар параллель шуа. Конек шуу стиле катлаулырак: ул күбрәк тизлек, маневрлык бирә, өстәмә мускулларны эшкә куша.

- Чаңгы һәм таякларны сайлаганда нинди кагыйдәләрне үтәргә кирәк?

- Чаңгыны кешенең буена карап сайлыйлар.

Классик чаңгы сайлаганда, буйга 20-30 см өстәлә. Коньки чаңгылары 10-15 см га югары, катнаш 15-20 см га югары булырга тиеш. Таякларны шулай ук буй буенча сайларга кирәк: классика һәм катнаш чаңгылар өчен алар 25-30 см га кыскарак, тимераяклылар өчен - 15-20 см га кыскарак булырга тиеш.

- Бу һөнәрнең нинди уңай һәм тискәре яклары бар?

Чаңгычы булуның үз уңай һәм тискәре яклары бар. Уңай якларына саф һава, уңышлы карьера төзү мөмкинлеге, чит илләрдә сәфәрәдә булу, кызыклы кешеләр белән танышу, лаеклы хезмәт хакы керә.

Әмма куркыныч имгәнүләр, җитди физик йөкләнешне үтәү, ял көннәрендә һәм кичләрдә шөгыльләнү һәм спорт диетасы саклау тискәр якларга керә дип әйтә алабыз.