Галимҗан Гыйльмановтан шигъри әлифба

А

Алма бакчасында алма.

Әтием алма ташый.

«А» хәрефен өйрәнәм мин,

Алмалар ашый-ашый.

Ә

Әтәч бии әрҗәдә, ди...

«Әкәмәт!» — дип көләсезме?

«Әтәч», «әрҗә» сүзләрендә

Ничә «ә» бар, беләсезме?

Б

Бакалар җырлый буада,

Отып калырга уйлыйм.

«Б» хәрефен яхшы белеп,

«Бишле» алырга уйлыйм.

В

Выжылдап үтә вагоннар,

Поезд ул әйбәт, кирәк.

Бер үк «в»га башланса да,

Вертолет әйбәтрәк!

г

Гармунда уйный Габделбәр,

Моңына түзсен җаның.

Гармуны да, исеме дә

«Г»га башлана аның.

Д

Дуга да бар атларда,

Дага да бар атларда.

Шуны белсәң, бигрәк җиңел

«Д» хәрефен ятларга...

Е

«Елан» дип елама син,

Күренсә дә күзеңә.

«Е» хәрефен яхшы белсәң,

Елан тимәс үзеңә.

Ж

Зур үсәрсең, ди, әнием,

«Ж» хәрефен өйрәнсәң.

Нишләр икән, үсеп китеп,

Жираф булып күренсәм.

Җ

Җиләк җыям җәй көне,

Еламыйм арысам да.

Җиде йөз җитмеш җиләк

Җыелган тырысымда.

3

Зәңгәр зонтик тоткан Зилә,

Зыр-зыр килеп әйләнә.

«3» хәрефен өйрәт, диеп,

Бар кешегә бәйләнә.

И

Икмәк — илдә иң кадерле,

Икмәкне ипләп кап син!

Икмәк сүзендәге «и»не

Теләгән кеше тапсын!

Й

Тынычлап йокларга була,

Йозак булса ишектә.

Йортка керә алмый китә,

Карак-мазар төшеп тә.

К

Кырга төшкән кыр казлары,

Шунда барган бер малай.

Тик бармаган «к» хәрефен

Белми торган бер малай.

Л

Лимон үскән җылы якта

Бигрәк тә ямьле, диләр...

«Л» хәрефен яхшы белсәң,

Лимон да тәмле, диләр.

М

Малайлар маймыл карарга

Зоопаркка баралар.

Шул вакытта «м» хәрефен

Яхшы белеп калалар.

Н

«Нарат» сүзе белдерә, ди,

«Нур агачы» дигәнне.

«Н»нар булса да бутамыйм

Нарат белән имәнне.

Ң

Яңгырда бар бу хәреф,

Бу хәреф таңда да бар.

Зиһенле бала аны

Аңда, моңда да табар.

О

Офыккача очып китү —

Хыялы балачакның.

«О» хәрефен нык өйрәндем,

Очучы булачакмын.

Ө

Әнә өч егет өй сала,

Өлкәннәр карап тора.

Аларның киңәш-сүзләре

Бүген бик ярап тора.

Я

Парк буйлап йөргән чакта,

Пони һәм поши күрдем.

Пошиның мөгезен тоттым,

Пониның чәчен үрдем.

Р

Рәсим рәсем төшерә дә

Рам эченә беркетә.

Рәсемдәге этләрне ул:

«Ыр-р! Ыр-р!» — диеп өркетә.

С

Сыерыбызның йөзендә

Сиксән сигез ак тап бар.

Беләм, аның сипкеле ул —

Сөт шикелле бу таплар.

Т

Яз җиттеме, түбәләрдән

Тамчы тама «тып та тып».

«Т» хәрефе тамамыни —

Булмый гына туктатып.

У

Урманда умырзая да,

Усак та, утын да бар.

Урманга кергән һәр бала

Әллә күпме «у» табар.

Ү

Үрчемгә үрдәкләр алды

Әнием быел язда.

Менә хикмәт: үсә-үсә

Әверелделәр казга!

Ф

Фил китергәннәр циркка,

Йөз кешелек ашый, ди.

һәр көнне борыны белән

Физзарядка ясый, ди.

X

«X» хәрефе кергән

Һәрбер сүзне

Хатка дога итеп язарлык:

«Хак Тәгалә хәерле көн бирсен,

Мәрхәмәт һәм хаклык, хозурлык!

Һ

Һәлак булган батырларга

Һәйкәл күп безнең якта.

Меңнәр баш салган ил өчен,

һөҗүмгә барган чакта.

И

Цирктагы бер көнгерә

Ун метрга сикерә.

Бер абый өч центнер герне

«Эһ» тә итми күтәрә.

Ч

Чишмәгә барып, чәй өчен

Чиләгемә су алам.

Көннәр буе әниемнең

Кул астында чуалам.

Ш

Шикләнмәгез: минем кулда

Шикәр, ширбәт һәм җимеш.

«Ш» хәрефен өйрәнгәндә,

Шикәр файдалы, имеш.

Щ

Киемнең дә, итекнең дә,

Тешнең дә щеткасы бар.

Өйдәге бөтен «щ»ларны

Әйбәтләп чутлыйсы бар.

Ы

Ылыс кадала аякка,

Урман эчендә йөрсәң.

Ыңгырашмый да бетә ул,

Ышкый-ышкый бер өрсәң.

Э

Бу тынгысыз энебездән

Әнием бетте туеп.

«Э» хәрефен өйрәнә ул,

Алдына этен куеп.

Ю

«Юл» сүзе кыска булса да,

Бик озын юллар була.

Юка-калын, юан-нечкә...

Күптөрле «ю»лар була.

Я

Ябалак якты яратмый.

Яхшымы бу, яманмы,

Белмим әле дөресен.

Белмәсәм дә, аңа карап

Өйрәнәм «я» хәрефен.