Балалар бакчасында театр эшчәнлеге

«Чит кешенең шатлыгына сөенү һәм кайгысын уртаклашу өчен, хыял ярдәмендә башка кеше хәленә күчә һәм үзеңне аның урынына куеп карый белергә кирәк»
Б. М. Теплов

Театральләштерелгән эшчәнлекнең тәрбияви мөмкинлекләре бик зур. Анда катнашып, балалар әйләнә-тирә дөнья белән образлар, төсләр, авазлар аша таныша, уйларга, анализларга, нәтиҗәләр ясарга һәм гомумиләштерергә өйрәнә. Сөйләмнең камилләшүе дә акыл үсеше белән тыгыз бәйләнгән.

Сөйләмнең сәнгатьлелеге, үз фикерләре өстендә эшләгәндә баланың сүз байлыгы арта, сөйләменең культурасы, аның интонацион төзелеше камилләшә.

Театральләштерелгән эшчәнлек баланың эмоциональ өлкәсен үстерә, аны персонажларга теләктәшлек күрсәтергә, уйнала торган вакыйгаларны кичерергә мәҗбүр итә.

Шулай итеп, театральләштерелгән эшчәнлек — балаларда эмпатия, ягъни кешенең эмоциональ халәтен мимика, ишарәләр, интонация буенча танып белү, төрле ситуацияләрдә үзеңне аның урынына куя белү, ярдәм итүне үстерүнең мөһим чарасы.

Театральләштерелгән дәресләрнең эчтәлеге

Әлбәттә, театральләштерелгән эшчәнлектә тәрбияче зур роль уйный. Шунысын да ассызыклап үтәргә кирәк, театральләштерелгән дәресләр чыгышлар әзерләүгә генә кайтып калмаска, ә танып белү һәм тәрбияви ихтыяҗларны үтәргә тиеш.

Театральләштерелгән дәресләрнең эчтәлеге:

• Курчак театры спектакльләрен карау һәм алар буенча әңгәмәләр;
• Төрле әкиятләр һәм инсценировкаларны уйнау;
• Башкаруның сәнгатьлелеген формалаштыру буенча күнегүләр (вербаль һәм вербаль булмаган);
• Мәктәпкәчә яшьтәге балаларның социаль-эмоциональ үсеше буенча күнегүләр.

Шуңа күрә мондый дәресләрнең эчтәлеге нинди дә булса әдәби әсәр яки әкият тексты белән танышу гына түгел, ә ишарәләр, мимика, хәрәкәт, костюмнар өстендә эшләү дә булырга тиеш.

Театральләштерелгән эшчәнлек өчен мохит булдыру

Мохит баланың шәхесен үстерүнең төп чараларыннан берсе булып тора. Предмет-пространство мохите һәр баланың мөстәкыйль иҗатының нигезе, үзлегеннән белем алуның үзенчәлекле формасы булып та торырга тиеш. Шуңа күрә балаларның театральләштерелгән эшчәнлеген тәэмин итә торган предмет-пространство мохитен проектлаганда түбәндәгеләрне исәпкә алырга кирәк:

• Баланың индивидуаль социаль-психологик үзенчәлекләре;
• Аның эмоциональ-шәхес үсеше үзенчәлекләре;
• Мәнфәгатьләр, һәвәслекләр, өстенлекләр һәм ихтыяҗлар;
• Кызыксынучанлык һәм иҗади сәләтләр;
• Яшь һәм җенес үзенчәлекләре.

Театр һәм әти-әни

Мәктәпкәчә мәгариф учреждениеләрендә театр эшчәнлеген үстерү һәм балаларда эмоциональ-хис тәҗрибәсе туплау — ата-аналарның катнашуын таләп итә торган катлаулы эш. Ата-аналар һәм балалар тигез хокуклы булган тематик кичәләрдә ата-аналарның катнашуы мөһим.

Мондый кичәләрдә ата-аналарның роль башкаручылар, текст авторлары, декорацияләр, костюмнар ясаучылар һ.б. сыйфатында катнашуы мөһим. һәрхәлдә, педагогларның һәм ата-аналарның уртак эше балаларның интеллектуаль, эмоциональ һәм эстетик үсешенә ярдәм итә.

Ата-аналарның театр эшчәнлегендә катнашуы кирәк. Бу балаларда күп кенә уңай хис-кичерешләр уята, театральләштерелгән спектакльләрдә катнашучы ата-аналар өчен горурлык хисләрен көчәйтә.

Московская Нурфия Нурмухаметовна, Алабуга шәһәренең 32нче "Садко" балалар бакчасы.

Фото Фрипик сайтыннан.