Факил Сафин әлифбасы

А

Алиш бүләге иясе,

Балалар шагыйре ул.

Сорасаң: “Кем шигырьләрен

Яттан сөйләп бирәла?” – дип, -

Күтәрелер күпме кул!

Ә

Әмәкәй авылыннан ул,

Бу – Мөслим районы, бел.

Укый Күбәк мәктәбендә,

Ә аннан соң Минзәләдә...

Китапны яратты гел.

Б

Бераздан университет,

Шигырь язып җенләнә.

“Аргамак”, “Мәйдан” журналы,

“Көмеш кыңгырау”да эшли,

Ямь-гамь табып җөмләдә.

В

Вакытын-көчен җәлләми,

Каләме гел кулында.

Кем турында сүз барамы?

Факил абыебыз Сафин

Шагыйребез турында!

Г

Гаять күп китаплар язды,

Без укып алыйк бераз.

Барысын укып чыгарга

Җиде көн дә булыр аз!

Д

Дуслашыйк, ди, иң беренче

Аның китабы.

Китапханәгә барсагыз,

Табарсыз аны.

Е

Ерак китмичә дуслыктан,

Әйтеп китим, балалар,

“Кошлар яратучы малай”

Исемле китабы бар.

Аны укып чыгарга,

Уйлавымча, мәслихәт.

Белмәгәнеңне – белерсең,

Күп белү – үзе рәхәт!

Ё

Бу хәрефкә дә бирик без

Бераз гына игътибар.

Бу хәрефле сүзләр күпме?

Берничә генә алар.

Ж

Жираф турында шигырь бар.

Бик охшаган кранга

Бу җанвар, дип язган шагыйрь.

Кай ягы белән охшаган?

Җавап бирче сорауга.

Җ

“Җ” хәрефе, бел, койрыклы.

Калдыңмы бераз хәйран:

Җил, җиләк, җитен – җитәрме?!

Җен барлыгына ышанма,

Койрык барына ышан!

З

Затлыдан затлы, татлыдан татлы

Анам җыры, белегез!

“Әни турында” шигырен, -

Бөек затларга атап язылган! –

Зинһар, ятлап килегез!

И

Искитәрлек күзәтүчән

Факил абый: “Болытлар

Ник ертык та, ямаулы?

Күккә очкан самолетлар

Ерткалыйлар аларны!”

Й

Йә, болыт турында белдек!

Кем әйтеп бирә ала:

Бу шигырь кайсы китаптан?

“Кибеткә баручы Аю” -

Моны әйтер һәр бала!

К

Керпе дигән бер җанвар бар,

Ул киткән сәяхәткә.

Әйтегезче, чыгалдымы

Шәһәрдә ул рәхәткә?

Шул турыда бар китап,

Кибетләрдән аны тап!

Л

Ләлә исемле чәчәк бар,

Кыз исеме дә Ләлә.

Чәче нинди төстә булган?

Факил абый хикәясен

Укып чыкканнар белә!

М

Моңлыдан моңлы көебез,

Ямьле дә соң илебез!

Аның турда, аны мактап,

Туган телдә, матур телдә

Әйдә җырлыйк әле без!

Н

Ник күркә син уйнамыйсың,

Холкыңмы йомык синең?

Чукыйм гына дип торасың,

Бер дустың да юк синең.

Аңлачы шуны бераз:

“Бер дошман – күп,

йөз дус - аз!”

Ң

“Ң” хәрефе “таң” сүзендә,

“Караңгы” сүзендә бар...

Уртада була, ахырда,

Моңа ит син игътибар.

О

Океан улы турында

Ишеткәнең юктыр бит?

Мин дә белми идем әле.

Укыгач, белдем хәзер:

Аның улы икән...кит!

Ө

Өмә ни ул, беләсеңме?

Бу шигырен укыдык.

Абыйлар анда, апалар –

Бөтенесе шат күңелле,

Эшлиләр дәррәү кубып.

Берничә елдан анда

Наратлар үсеп китәр.

Ай-һай шәп урман булган дип,

Һәркемнең исе китәр!

П

Песи ни күрә төшендә,

Беләсеңме син, юкмы?

Белмәсәң, киңәш сиңа:

Факил абыегыз язган

Аның дүрт төше турында.

Ул язмас инде юкны!

Р

Рәхәт ич ишетеп тору

Гел тәмле сүзләр генә.

“Тәмле сүзләр” шигере бу.

Белгәнемчә, күп балалар

Аны хәтердән белә!

С

Су анасын беләсең бит,

Һәрберегез укыган.

Аны Тукай абыебыз

Безгә язып калдырган.

Шук малайга үпкәсе юк,

Зарыгып көтә икән!

Шул сукмакка карый-карый

Интегеп бетә икән.

Су анасы нигә көтә?

Бәлки, җавап бирерсез.

...Факил абый шигырен сез

Укып чыккач, белерсез!

Т

Туган телдә сөйләш, балам!

“Белеп үс туган телне!”

Изге сүзләр! Әйбәт әйткән

Шагыйребез. Таң җиледәй

Иркәлиләр күңелне.

У

“Уңган шул безнең үрдәк! –

Йомырка салды йөзләп”

Тиздән чыкты бәбкәләр,

“Пи-пи-пи” дип йөриләр

Инде ишегалдында,

Су керү уйларында!

...”Тезелегез! – боера, -

Барабыз су буена”.

Сабырлык-түземлек бир,

Үрдәк булды – командир!

Бу шигырен укыгыз,

Үзегез дә аның кебек

Сабыр-түзем булыгыз!

Ү

Үзе тәмле, үзе зур

Кибеттә ята көтеп.

Ни турында уйлый карбыз,

Бир әле миңа әйтеп!

Ф

Фазыл чишмәсе турында

Телисеңме белергә?

Аны тапкыр,тырыш малай

Табып алган һәм чистарткан.

Аңа ни әйтәсе инде –

Рәхмәт кенә әйтергә!

Сусаганнар - суын эчә –

Суы челтерәп ага!

Бик канәгать өлкәннәр дә,

Канәгать бала-чага.

Х

Хәйләкәр табиб Кәрим

“Укол ясыйм! - дип йөри, -

Хәзер дару бирәм!” – ди.

Авызын да ачтыра...

Энесе көтеп тора.

Ә үзе, үзе менә

Сәпитендә җилдерә!

Һ

Һәр кеше үз телен белсен,

Туган җирен яратсын,

Кылган һәрбер гамәлләре

Туган илен зурласын.

Дөрес әйткән шагыйребез,

Бердәнбер шул илебез!

Ц

“Ц” хәрефенә сүзләр әз,

Бар да - чит ил сүзләре.

Чит илнеке булсалар да,

Безгә кирәк үзләре.

Ч

Чикертмән белән Кырмычны

Сез беләсезме, юкмы?

Төрле кызык маҗаралар

Булып тора әкияттә...

Сөйләмәм сезгә юкны.

Ш

Шук бабай Суык бабай,

Өшетергә өлгерә.

“Суык бабай куа”. – диеп,

Әйт, кем өйгә йөгерә?

Бу шигырьнең исеме

Атала “Суык бабай”.

Аны яттан сөйли һәр кыз,

Яттан сөйли һәр малай.

Щ

“Щ” хәрефенә өч сүз бар:

Щётка, щи һәм щит.

Белергә кирәк аларны,

Булсалар да чит.

Ь, Ъ

“Ь” – нечкәлек һәм “Ъ” – катылык

Безнең әлифбада бар.

Беркайчан да алда булмый.

Моңа ит син игътибар!

Ы

“Ышык урыннар эзләп,

Аякларым ашыга”, –

Ди икән бер куянкай. -

Төлке чыгар каршыма,

Бүре чыгар каршыма,

Аю чыгар каршыма...

Ышанам тик үземә,

Ышаныгыз сүземә!”

Э

Эх, витамин, витамин,

Карап торам сиңа мин.

Карап торам аптырап:

“Синнән юктыр зуррак!”

“Дәү витамин” – ул карбыз,

Бу шигырьне укыгыз.

Ю

Юрган башта ертылды,

Мендәр тишелде аннан,

Дөбер-шатыр идәнгә

Ни ишелде соңыннан?

Уеннан туктадылар,

Бер тамчы да көлмиләр.

Инде хәзер балалар

Нишләргә дә белмиләр!

Я

Ярый, бүген күп укыдык,

Өзелмәсен арабыз.

Без Факил абыебызның

Мавыктыргыч китапларын

Тагын көтеп калабыз!