Макулатура

Чор­ма ди­гән­нә­рен­нән дә кә­газь аның ка­дәр күп чык­ма­ды. Баш­ка­лар ма­ку­ла­ту­ра­ны кап­чык­лап та­шы­ган­да, Шәм­си бер па­кет җы­еп кил­мәс бит ин­де. Җит­мә­сә, ди­рек­тор ли­ней­ка ва­кы­тын­да, иң күп ма­ку­ла­ту­ра алып кил­гән 5 уку­чы­га фут­бол чем­пи­о­на­ты­на би­лет би­рә­без, дип ышан­дыр­ды. Мес­си, Ро­нал­ду, Гриз­манн, Мер­тенс­лар­ның үзе­без­гә ки­леп туп тип­кән­нә­рен күр­ми ка­лыр­га яра­мас — ни­чек тә бул­са биш­лек­кә ке­рер­гә ки­рәк, дип, эч­тән ге­нә план ко­ра баш­ла­ды Шәм­си. Күр­ше-ти­рә кар­чык­лар­га ке­реп, «хәл­лә­рен бе­ле­шеп чык­ты», яше җит­меш­тән уз­ган бул­са да, әле дә поч­та та­ра­ту­чы Мәү­лия апа­га да гә­җит-жур­нал­лар «ө­лә­шер­гә бу­лыш­ты», со­ңын­нан, бо­лай гы­на эш пеш­мә­я­чә­ген абай­ла­гач, җи­ңү ха­кы­на дип, аз гы­на җи­на­ять­кә ба­рыр­га бул­ды.

Класс­таш­ла­ры пар­та ас­тын­да кал­дыр­га­лый тор­ган ки­тап­лар­ны җы­еп ал­ды. Класс җи­тәк­че­лә­ре сый­ныф­ка алып ке­реп куй­ган А4 кә­газь­лә­рен пач­ка­сы бе­лән сум­ка­сы­на шу­дыр­ды («А­ха, шәп үк ар­та бит мон­да!» — дип уй­ла­ды).

Бул­ган-бул­ган, әй­дә ях­шы ук бул­сын, дип, кап­чык тө­бе­нә бер кы­зыл кир­печ тә тон­дыр­ды. Ба­ры­бер аны ачып ка­ра­мая­чак­лар бит, үл­чи­ләр дә бер күч­кә ыр­гы­та­лар, дип ты­ныч­лан­дыр­ды ул үзен.

Ма­ку­ла­ту­ра­ны мәк­тәп­кә ка­дәр күр­ше еге­те Ай­рат­ның әти­се ат­та алып мен­ге­зеш­те.

—   Ну, егет, мо­ло­дец үзең! Ни­ка­дәр җый­ган­сың, биг­рәк авыр, — дип мак­тап ал­ды әле Са­бир абый Шәм­си­не.

Үл­чәү, тер­кәү, кем алып кил­гә­нен язып кую эше­нә җа­вап­лы итеп җы­еш­ты­ру­чы Рә­си­мә апа­ны куй­ган­нар икән. Ул, Шәм­си уй­ла­ган­ча, бө­тен ки­тер­гән кә­газь­ләр­не, кап­чык-ян­чык­ла­рын ачып тор­мый гы­на үл­чәп, язып, чит­кә этә­реп ба­ра. «Ү­зе бор­га­лан­ган ва­кыт­та ар­тын­да­гы ке­ше тап­шыр­ган­нар­ны яңа­дан алып ки­леп үл­чәт­сәң дә, бер­ни аң­ла­мас бу», — дип уй­ла­ды Шәм­си. Юк, ан­дый ал­дау­га бар­мас егет. Ме­нә бит — «ү­зе җый­ды».

— Ай, Шәм­си, бул­дыр­ган­сың! Үл­чәү егәр­ле­ге дә җит­ми мон­да, — дип мак­тар­га да өл­гер­мә­де Рә­си­мә апа егет­не, күз ти­де — үл­чәү ва­ты­лып чык­ты. Мәк­тәп за­ву­чы Ве­не­ра Миң­нул­лов­на ка­ян­дыр тиз ара­да кул үл­чә­ве алып чы­гып бир­де.

—  Рә­си­мә ха­ным, Шәм­си­не­кен бү­леп, ае­рым па­кет­лар­га са­лып үл­чик, бик авыр бит, — дип за­вуч­ның әй­тү­е­нә Шәм­си авып ки­тә яз­ды.

—  Ки­рәк­ми, ан­да тук­сан ал­ты ки­лог­рамм. Мин ба­ры­сын да үл­чәп сал­дым бит, — дип мы­гыр­да­на баш­ла­ган егет­не ише­тү­че ге­нә бул­ма­ды.

—  Бу егет­не­кен 4-5 тап­кыр үл­чә­сәң дә зы­ян­га бул­мас, — дип бо­ер­ды за­вуч, ни­дер си­зен­гән­дәй...

Кап­чык ачыл­ды. Класс­таш­ла­ры­ның югал­ган ки­тап­ла­ры да та­был­ды, баш­лан­ма­ган компь­ю­тер кә­газь­лә­ре дә пәй­да бул­ды, кы­зыл кир­печ тә ки­леп чык­ты. Әле­ге мәл­дә Шәм­си­нең йө­зе нәкъ шул кы­зыл кир­печ­не хә­тер­лә­тә иде. «А­па, ми­не­ке­нә кем­дер сал­ган, мин ал­ма­дым, сал­ма­дым алар­ны», — ди­яр­гә дә өл­гер­мә­де, за­вуч­ның күз ка­ра­шын­нан ләм-мим бул­ды. Га­еп­ле иде бит.

Ма­ку­ла­ту­ра­ны иң күп итеп, һәр ел­да­гы­ча, укы­ту­чы кыз­ла­ры Эль­ви­ра һәм Ру­фия алып кил­гән, һе-е, нәр­сә­се­нә шак­ка­та­сың ди: әнә кап­чык­ла­рын­нан «Ка­зан ут­ла­ры», «И­дел», «Мә­га­риф» ке­бек ка­лын-ка­лын жур­нал­лар гы­на чы­га. Гә­җит бе­лән вак­ла­нып тор­ма­ган бо­лар. Авыл ки­тап­ха­нә­че­се кы­зы Ал­су да те­ге ал­тын биш­лек­кә эләк­те. Уз­ган ел ки­тап­ха­нә­дән шак­тый ки­тап «с­пи­сать» ител­гән икән — фай­да­сын күр­гән­нәр. Юга­ры оч­та­гы Азат бе­лән Ле­нар да чем­пи­о­нат­ка ба­ра бу­лып чык­ты. Ала­ры кай­дан җы­еп бе­тер­гән­дер — аны­сы ка­ра ур­ман.

Ә Шәм­си­гә җә­за ка­ты бул­ды — бө­тен мәк­тәп уку­чы­сы­ның ма­ку­ла­ту­ра­сын ма­ши­на­га тө­яш­те, өй­де, җый­ды, ат­на буе мәк­тәп­тә де­жур тор­ды.

Иң ал­дын­гы 5 уку­чы­га фут­бол чем­пи­о­на­ты­на вәгъ­дә ител­гән би­лет­лар тап­шы­рыл­ды. Шәм­си­нең, те­ле­ви­зор­да туп ти­бү­че Мес­си, Ро­нал­ду­лар­ны кү­реп, бу­га­зы­на тө­ер утыр­ды. Ди­ван­да кы­рын ятып ра­йон гә­җи­те уку­чы әти­се­нә үп­кә­сен бел­дер­ми тү­зә ал­ма­ды:

—  Ма­ла­е­гыз­ның зур җи­ңү­ләр яу­ла­вын те­лә­сә­гез, мон­нан соң «Ка­зан ут­ла­ры», «И­дел», «Без­нең ми­рас» ке­бек сал­лы жур­нал­лар­га язы­лы­гыз, ра­йон гә­җи­те бе­лән ге­нә ерак ки­теп бул­мый, әти!

Алинә БИКМУЛЛИНА